EΛΑΙΟΛΑΔΟ

Από τα πιο πολύτιμα τρόφιμα, τρόφιμο επιβίωσης. Στην κατοχή περιουσίες άλλαζαν χέρια για ντενεκέδες λάδι στη μαύρη αγορά, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωση της οικογένειας.

Η διατροφική και φαρμακευτική του αξία είναι αναγνωρισμένη από την αρχαιότητα.
Στην αρχαία Αίγυπτο, το λάδι θεωρούνταν ιερό όπως και το ψωμί. Στην Αρχαία Ελλάδα, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι Αθηναίοι επέλεξαν ως προστάτιδα της πόλης τους την Αθηνά, επειδή τους χάρισε το ελαιόδενδρο, σύμβολο της ειρήνης (μιας και ο πόλεμος κατέστρεφε τα ελαιόδενδρα), της σοφίας και του πλούτου. Οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν ότι οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι χρησιμοποιούσαν άφθονο λάδι στην κουζίνα τους. Οι Ολυμπιονίκες της αρχαιότητας (πριν αρχίσουν οι σπόνσορες) έπαιρναν για έπαθλο ένα στεφάνι από κλαδιά αγριελιάς. Στην παλαιά Διαθήκη, το περιστέρι ανήγγειλε στο Νώε το τέλος του κατακλυσμού και την υποχώρηση των νερών, κρατώντας στο ράμφος του ένα κλαδάκι ελιάς.  Ο καλός Σαμαρείτης της παραβολής του Ευαγγελίου χρησιμοποίησε κρασί και λάδι (αντισηπτικό και επουλωτικό αντίστοιχα) για να περιποιηθεί τα τραύματα του χτυπημένου.
Στην ορθοδοξία το λάδι ως σύμβολο του θείου ελέους χρησιμοποιείται στη θεία λατρεία: στο βάπτισμα (όπου όλο το σώμα του μωρού αλείφεται με λάδι), το χρίσμα και το ευχέλαιο. Το Άγιο Μύρο, που παρασκευάζεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο τη Μεγάλη Εβδομάδα, φτιάχνεται με 36 ευώδεις ουσίες που διαλύονται μέσα σε λάδι και κρασί.
Είναι βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής. Στη σχετική πυραμίδα, ανήκει στα τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά. Οι μεγαλύτερες ποσότητες ελαιολάδου παράγονται κατά σειρά στην Ισπανία, στην Ιταλία και την Ελλάδα. Το καλύτερο όμως ποιοτικά λάδι είναι το ελληνικό.

Το λάδι χρησιμοποιείται ως ανεκτίμητο τρόφιμο, ως φάρμακο, ως καλλυντικό, στην  παρασκευή αρωμάτων, ως συντηρητικό, ως καθαριστικό.

Το ελαιόλαδο είναι ισχυρότατο αντιοξειδωτικό (περιέχει περίπου 40 αντιοξειδωτικές ουσίες). Είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και περιέχει άφθονη βιταμίνη Ε της καλύτερης μορφής (μορφή Α), η οποία, εκτός των άλλων, καθυστερεί και τη γήρανση.

Βοηθά στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Παλιά, στα χωριά που δεν είχαν φάρμακα, έπιναν κουταλιές ωμό λάδι για τα προβλήματα του στομαχιού, το έλκος κλπ. Επίσης ενισχύει τις περισταλτικές κινήσεις του εντέρου. Το θέμα της δυσκοιλιότητας αντιμετωπίζεται  με ένα κουταλάκι ωμό λάδι, που το πίνουμε κάθε πρωι νηστικοί.

Προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα γιατί εμποδίζει τη δημιουργία θρομβώσεων. Βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων της καλής χοληστερίνης και στη μείωση της κακής. Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή.

Βοηθά την ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος, του εγκεφάλου και των οστών των παιδιών.
Έχει αναλγητική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, κάτι που είναι σημαντικό και για τη μυκητίαση γιατί τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα τρέφουν την κάντιντα. Ενισχύει το ανοσοποιητικό.
Το συστατικό του λαδιού oleuropein έχει ισχυρές αντιμυκητισιακές ιδιότητες.

Διευκολύνει την απορρόφηση από τον οργανισμό πολλών χρήσιμων συστατικών που υπάρχουν στα τρόφιμα, όπως οι λιποδιαλυτές βιταμίνες, το λυκοπένιο, το ασβέστιο κλπ

Το ελαιόλαδο πρέπει να καταναλώνεται ωμό προκειμένου ν'απολαύσουμε όλα τα οφέλη του. Στο μαγείρεμα, όπου είναι δυνατόν, πρέπει να μπαίνει προς το τέλος του μαγειρέματος (π.χ στα όσπρια). Επίσης είναι το μόνο λάδι στο οποίο  πρέπει να τηγανίζουμε (εφόσον τρώμε τηγανητά), γιατί καίγεται σε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Επίσης στο ίδιο ελαιόλαδο μπορούμε να τηγανίσουμε και δεύτερη ή και τρίτη φορά (αφού το σουρώσουμε) ή μετά το τηγάνισμα να το χρησιμοποιήσουμε στο μαγείρεμα στην κατσαρόλα.

Η κατανάλωση ωμού ελαιολάδου, αντίθετα απ' ότι πιστεύεται, βοηθά στο να χάνουμε πόντους κυρίως γύρω από τη μέση όπου κατοικοεδρεύει το κακό λίπος που είναι συσχετισμένο με τα εμφράγματα.

 Ποιότητα και συντήρηση
Το καλύτερο λάδι για τη διατροφή μας είναι το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, δηλ. αυτό που δεν έχει υποστεί χημική επεξεργασία και έχει οξύτητα μικρότερη του 1% και μετά το παρθένο ελαιόλαδο το οποίο επίσης δεν έχει υποστεί χημική επεξεργασία και έχει οξύτητα μικρότερη του 2%.

Η καλύτερη συντήρηση είναι να το βγάλουμε από τον τενεκέ και να γεμίσουμε μεγάλα σκούρα γυάλινα μπουκάλια, τα οποία θα φυλάξουμε σε μέρος σκοτεινό, ξηρό, αεριζόμενο, χωρίς υγρασία και με  φυσιολογική θερμοκρασία δωματίου. Πρέπει ν'αποφεύγεται η  έκθεση του  ελαιολάδου στο φως και στον αέρα καθώς και σε υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και σε οσμές.

Πολλά ελαιόλαδα που παράγονται στη χώρα μας είναι προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Εγώ προσωπικά, αν και μου αρέσουν τα περισσότερα, απ' όλα προτιμώ το λάδι Κρανιδίου.

Σαν καλλυντικό  και γενικότερα για εξωτερική χρήση το λάδι έχει πολλές χρήσεις. Παραθέτω μερικές που τις έχω δοκιμάσει μόνη μου:
α) Ενυδατικό για ξηρά και ταλαιπωρημένα μαλλιά καθώς και μαλακτικό.
Περνάμε τα μαλλιά με λάδι, τα τυλίγουμε σε ζεσταμένη πετσέτα και μετά από μερικές ώρες λουζόμαστε. Τα μαλλιά γίνονται μαλακά, γυαλιστερά και ξεμπερδεύουν εύκολα.
β)-Μάσκα για απολέπιση. Μικρή ποσότητα λάδι με αλάτι. Τρίβουμε απαλά το πρόσωπο, εκτός από την περιοχή των ματιών. Ξεπλένουμε με νερό και ένα ήπιο σαπούνι. Το δέρμα μένει μαλακό και λείο. Εφαρμόζουμε κάθε 15 μέρες.
-Μάσκα αντιγηραντική. Μπορούμε να αλείψουμε το πρόσωπο με ελάχιστη ποσότητα λαδολέμονου, ώστε να μπορεί ν' απορροφηθεί για μερικές ώρες. Καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν τις ρυτίδες. Βουτάμε δηλ. τα ακροδάχτυλα στο λαδολέμονο και αλείφουμε το πρόσωπο.
γ) Νύχια που υποφέρουν από λειχήνες και σπασίματα -Νύχια αδύναμα ή εύθραστα. Τα περνάμε με ένα βαμβάκι βουτηγμένο στο λάδι και αφήνουμε να δράσει.
δ)Τα ξερά και σκασμένα χείλη μπορούμε να τα αλείψουμε με μια ελάχιστη ποσότητα λαδιού. Περιμένουμε ν'απορροφηθεί  και σκουπίζουμε ότι περισσεύει.
ε) Όταν χτυπάμε κάπου ή εμείς ή κυρίως τα παιδιά, αμέσως αλείφουμε την περιοχή του χτυπήματος με λάδι (ή και βούτυρο). Εμποδίζει το πρήξιμο και τη δημιουργία μελανιάς
στ)Αντί για τις ακριβές και γεμάτες χημικά κρέμες κατά του συγκάματος, μετά από κάθε πλύσιμο και αλλαγή πάνας, απλώνουμε στον ποπό του μωρού λίγο λάδι. Δημιουργεί στρώμα προστασίας και το μωρό δεν συγκαίεται ποτέ. Ακόμη και αν έχει ήδη συγκαεί, περνάμε συχνά την περιοχή με λάδι και το σύγκαμα επουλώνεται γρήγορα.
ζ) Λάδι  μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μασάζ όλου του σώματος και επιπλέον για βρεφικό  μασάζ. Επίσης μπορεί να γίνεται επάλειψη σε όποιο μέρος του σώματος υποφέρει από ξηρότητα.
η) Με λάδι μπορούμε επίσης να τρίβουμε την κοιλίτσα των μωρών για να τα ανακουφίσουμε από τους πόνους των κολικών.